Wypłata środków beneficjentom fundacji rodzinnej wiąże się z powstaniem opodatkowania CIT po stronie fundacji na poziomie 15%. Jednak nie chodzi wyłącznie o wypłatę świadczeń przysługujących uprawnionym zgodnie ze statutem fundacji. Celem zabezpieczenia systemu przed unikaniem opodatkowania poprzez wyciąganie środków na podstawie innych tytułów, polski ustawodawca wprowadził katalog ukrytych zysków, które również stanowią podstawę do zapłaty podatku. Zawarte w art. 24q ust. 1a ustawy o CIT wyliczenie jest dosyć ogólnie. To, co realnie zostanie do nich zaliczone, zależeć będzie niejednokrotnie od wykładni przepisów przez organy skarbowe.
Przykładem jest kwestia świadczeń na rzecz podmiotów powiązanych z tytułu świadczonych na rzecz fundacji usług w ramach umowy o zarządzanie nieruchomościami. Kategoria ukrytych zysków obejmuje świadczenia na rzecz podmiotu powiązanego z fundacją rodzinną w zakresie zarządzania i kontroli. Jednak w przepisach nie wymieniono konkretnie usługi odpłatnego zarządzania nieruchomościami.
Niekorzystna interpretacja fiskusa
Niestety dla podatników, w wydanej dnia 13 lutego 2024 r. interpretacji indywidulanej (sygn. 0111-KDIB1-2.4010.693.2023.2.MK) dotyczącej powyższych kwestii, fiskus jednoznacznie uznał, że mamy tutaj do czynienia z świadczeniem w postaci ukrytych zysków. W interpretacji czytamy: „stwierdzić należy, że wynagrodzenie za świadczenie usług zarządzania najmem nieruchomościami wypłacane na rzecz spółki powiązanej będzie stanowiło świadczenie w postaci ukrytych zysków w rozumieniu art. 24q ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 24q ust. 1a pkt 3 lit. a ustawy o CIT i tym samym Fundacja będzie zobowiązana do zapłaty podatku od ww. świadczenia.”. Nie przekonał fiskusa argument wnioskodawcy o rynkowym wynagrodzeniu za usługi zarządzania najmem, które nie odbiegałoby od wynagrodzenia, które byłoby należne podmiotowi niepowiązanemu.
Wnioski
Oczywistym jest, że nie każda fundacja rodzinna dysponująca nieruchomościami, posiada wystarczającą infrastrukturę do zarządzania najmem. Mając na uwadze wnioski z wydanej interpretacji, bezpieczniej jest zakupić usługi zarządzania nieruchomościami od podmiotu niepowiązanego. Mogłoby się wydawać, że intencją ustawodawcy w zakresie ukrytych zysków było wyeliminowanie zjawiska, w którym fundacje rodzinne wyprowadzałyby zyski bez opodatkowania w sposób sprzeczny z celem samej instytucji fundacji rodzinnej. Jak to ma miejsce w przypadku estońskiego CIT. Tym samym, fakt, że takie wynagrodzenie zostaje zapłacone dla podmiotu powiązanego nie powinno z automatu zaliczać świadczenia do katalogu ukrytych zysków. Tym bardziej, iż zostało one wycenione zgodnie z zasadami rynkowymi. Nie doszło więc tutaj do sztucznego zawyżenia lub zaniżenia ceny. Naszym zdaniem, przy bardziej szczegółowej i przekonującej argumentacji, istnieje duża szansa na uchylenie niekorzystanej interpretacji przez sąd administracyjny. Niemniej jednak, do czasu ukształtowania się orzecznictwa w tym zakresie, warto przed podjęciem decyzji o zawarciu umowy z podmiotem powiązanym, zabezpieczyć taką transakcję poprzez uzyskanie interpretacji indywidualnej, celem uniknięcia dodatkowego opodatkowania CIT po stronie fundacji rodzinnej.
Autorzy:
Katarzyna Rozenberg, Radca prawny w Mariański Group
Hubert Ostrowski, Młodszy Konsultant Podatkowy w Mariański Group