Budując dla pokoleń. Nie pozwól, by Twój sukces
zniszczył Twoją firmę i rodzinę.

Doradca Firm Rodzinnych

Zasady gospodarowania majątkiem fundacji rodzinnej.

kwi 16, 2021 | Fundacja Rodzinna

Fundacja nie może prowadzić działalności gospodarczej. Co oczywiście także wyłącza ryzyko z tym związane. Głównym celem jest zarządzanie majątkiem i zapewnienie jego ochrony oraz realizacja świadczenia na rzecz wskazanego przez fundatora beneficjenta.
Chodzi tu w szczególności o pokrywanie kosztów jego utrzymania lub kształcenia albo realizacji przez niego celów społecznie lub gospodarczo użytecznych. Wyłączenie możliwości bezpośredniego prowadzenia działalności gospodarczej zwiększa szanse realizacji tego przedsięwzięcia.

Projekt ustawy – proponowane rozwiązania

Polski projektodawca postanowił, że fundacja może być właścicielem mienia w rozumieniu Kodeksu cywilnego.

Przede wszystkim będą to udziały (akcje) w firmach rodzinnych. Nie ma jednak przeszkód nabywania pakietów mniejszościowych w innych spółkach. Ponieważ ustawa nie reguluje zasad prowadzenia działalności inwestycyjnej, to fundacja może dowolnie nabywać
i zbywać takie prawa. Mogą to być akcje w obrocie publicznym, ale także udziały w nowych przedsięwzięciach (start-upy).

W ostatnim projekcie przewidziano możliwości posiadania przez fundację kluczowych składników majątkowych rodzinnego, np. nieruchomości czy też kolekcji dzieł sztuki. Istotą rodzinnego przedsiębiorstwa jest właśnie zarządzanie kluczowymi aktywami, także na potrzeby prywatne członków rodzinny. Jednocześnie projektodawcy przewidują zasady ustalania przychodów, kosztów, a w konsekwencji dochodów ze zbycia tych składników. Utworzenie fundacji i zbycie składników majątku nie prowadzi do zwiększenia zobowiązań podatkowych, ale także nie daje dodatkowych korzyści podatkowych.

Dysponowanie majątkiem fundacji.

W fundacji możliwe byłoby dowolne kształtowanie zasad praw do majątku rodzinnego. Fundacja rodzinna zarządza majątkiem i zapewnienia jego ochronę oraz spełnia świadczenia na rzecz wskazanego przez fundatora beneficjenta, w szczególności w celu pokrywania kosztów jego utrzymania lub kształcenia albo realizacji przez niego celów społecznie lub gospodarczo użytecznych.

Statut fundacji dokładnie powinien precyzować, co ma się stać z majątkiem fundatora zarówno za życia, jak i po  śmierci fundatora. Może także określać zasady wypłaty świadczeń dla uprawnionych beneficjentów. W ramach fundacji powołane przez fundatora organy fundacji dysponują majątkiem fundacji na rzecz określonych beneficjentów bądź wykorzystują go w sposób określony w statucie, co umożliwia planowanie majątkowe nawet po śmierci fundatorów.

Beneficjenci

Beneficjentem może być:

  • osoba fizyczna, 
  • organizacja pożytku publicznego w rozumieniu ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.

Ustawa i statut określają zatem pierwszy krąg beneficjentów, ale nie oznacza, że wszystkie osoby najbliższe z mocy prawa stają się beneficjentami. Fundator na liście beneficjentów określa bowiem beneficjenta oraz zakres jego uprawnień. Ponadto, fundator może, w każdym czasie, dokonać zmian w zakresie beneficjentów i zakresu przyznanych uprawnień.

Beneficjent może, zgodnie z wolą fundatora, otrzymać świadczenie od fundacji rodzinnej albo mienie po likwidacji fundacji rodzinnej. Świadczenie od fundacji rodzinnej może być przyznane pod warunkiem albo z zastrzeżeniem terminu.

Tak określone możliwości określania kręgu beneficjentów pozwalają na swobodne kształtowanie zasad udziału w majątku rodzinnym w kolejnych pokoleniach. Można w szczególności wprowadzić warunki dla świadczeń pieniężnych, ale także dla wsparcia celów socjalnych czy edukacyjnych.

Świadczenia na rzecz beneficjenta fundacji rodzinnej nie mogą zagrażać wypłacalności fundacji rodzinnej wobec jej wierzycieli niebędących beneficjentami fundacji rodzinnej i każdorazowo uzależniona jest od bieżącej sytuacji finansowej fundacji rodzinnej.

Zrzeczenie się uprawnień beneficjenta wymaga zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności, chyba że statut fundacji rodzinnej określi surowszą formę. Możliwe jest zatem zrzeczenie się tych uprawnień, zwłaszcza gdyby osoba ta zażądała wypłaty zachowku, czyli de facto zrezygnowała z udziału w przedsiębiorstwie rodzinnym. Świadczenia dla beneficjentów są co do zasady opodatkowane podatkiem od spadków i darowizn w wysokości 19%. Jednak świadczenia dla osób najbliższych w stosunku do fundatora, jeżeli przedmiotem świadczenia jest mienie wniesione przez tego fundatora do fundacji, będzie zwolnione od podatku. Dlatego istotne będzie prowadzenie ewidencji tego mienia i wypłacanych świadczeń. Jeżeli wypłata będzie pochodzić z mienia wniesionego przez innego fundatora to nastąpi jego opodatkowanie.

Ostatnie wpisy: