Organizacje typu Family Office pojawiały się już prawie 100 lat temu. Współcześnie co raz więcej właścicieli majątków oraz firm rodzinnych jest zainteresowanych, zwłaszcza tańszymi Multi-Family Office (świadczące usługi dla więcej niż jednej rodziny).
Przyczyn jest wiele, ale warto pamiętać o rozczarowaniu usługami instytucji finansowych, zwłaszcza w okresach kryzysu. Jednak najistotniejsze znaczenie ma rosnąca świadomość niezbędności otrzymywania kompleksowych usług dla rodziny, które będą dostarczane przez jedną organizację.
Wymaga to jednak szerokiego zakresu doradztwa, począwszy od wsparcia strategicznego, po rozwiązania finansowe, prawne i podatkowe. Dlatego zamożne rodziny potrzebują doradztwa na dwóch poziomach: dla samej rodziny i jej przedsiębiorstwa. Jest ono całkowicie niezależne od doradztwa bieżącego w firmie rodzinnej, które koncentruje się na innych polach ryzyka.
Potrzeby rodziny i jej przedsiębiorstwa rodzinnego determinują spektrum niezbędnych usług.
Doradztwo dla rodziny winno obejmować przede wszystkim
- nadzór właścicielski nad firmami oraz audyt nowych przedsięwzięć;
- strategię rozwoju biznesu;
- przygotowanie i aktualizowanie rodzinnych konstytucji;
- budowę struktury prawnej i podatkowej dla majątku rodzinnego;
- doradztwo inwestycyjne, w tym także negocjowanie z instytucjami inwestycyjnymi oraz finansowymi;
- doradztwo w zakresie fuzji i przejęć;
- doradztwo w zakresie prywatnych inwestycji, a także zarządzanie prywatnym majątkiem (np. nieruchomościami wakacyjnymi, samolotami);
- rodzinną działalność edukacyjną.
W Polsce nie ma organizacji Family Office, która świadczyłaby wszystkie określone powyżej usługi. Istnieje spora ilość podmiotów zajmujących się doradztwem inwestycyjnym dla rodzin. Mamy także kilka podmiotów zajmujących się doradztwem prawnym i podatkowym osobom zamożnym.
Należy podkreślić, że brak zrównoważonych usług powoduje niepotrzebną koncentrację tylko na jednej sferze działalności przedsiębiorstwa rodzinnego. Jeżeli jest to doradztwo inwestycyjne to pomija się: całą sferę planowania pokoleniowego; doboru odpowiedniej struktury, także podatkowej; ładu rodzinnego, w tym zasad polityki inwestycyjnej itd. Krótkoterminowo prowadzić to może do pomnażania zysków, ale nie zapewni przetrwania rodzinnego majątku na pokolenia, a wręcz może spotęgować konflikty rodzinne. Z drugiej strony doradztwo prawne i podatkowe może być zbyt skoncentrowane na korzyściach z wyboru odpowiedniej struktury prawnej i podatkowej, a nie na długoterminowych korzyściach dla całej rodziny, nie tylko w wymiarze ekonomicznym.
Polski rynek firm rodzinnych oraz osób zamożnych powoli dojrzewa i krystalizuje się. Nadchodzi czas, gdy rodziny zaczynają dostrzegać korzyści doradztwa holistycznego, obejmującego całokształt potrzeb jej członków, a także potrzeb rodzinnego przedsiębiorstwa.